Clip cướp nổ súng tấn công xe chở tiền nóng nhất mạng xã hội

Cướp nổ súng tấn công xe chở tiền; Chó dữ tấn công thiếu nữ nhập viện; Rắn độc bất ngờ chui lên từ bồn cầu;... là những clip nóng nhất mạng xã hội tuần qua.

Trọng tâm xe thấp, vận hành ổn định

Ưu điểm đầu tiên và dễ nhận thấy nhất là xe điện vận hành ổn định hơn, vào cua êm hơn, xe ít rung lắc hơn xe xăng nhờ có trọng tâm thấp. Theo nguyên tắc vật lý căn bản, ô tô cũng như tất cả mọi vật đều có trọng tâm - là nơi cân bằng trọng lực của xe. Vật càng thấp sẽ càng ổn định, ngược lại, vật càng cao càng dễ bồng bềnh do trọng tâm nằm ở vị trí cao. Đó là lý do tại sao hệ thống cân bằng điện tử ra đời nhằm hạn chế sự lung lay này trên các phương tiện gầm cao.

Thực tế chứng minh, những chiếc xe gầm cao có nguy cơ bị lật lớn hơn xe gầm thấp. Ở xe xăng, động cơ được đặt ở khoang máy phía trước và thường nằm cao hơn sàn xe. Trong khi đó, xe điện do không dùng xăng, dầu mà dùng động cơ điện nên đơn giản hơn nhiều. Trọng lượng xe tập trung vào pack pin. Pack pin xe điện có kích thước lớn, được đặt phía dưới gầm, giữa 2 trục bánh xe. Điều này khiến xe điện có trọng tâm thấp hơn, trọng lực cũng được cân bằng giúp xe vận hành ổn định, giảm thiểu nguy cơ lật so với xe xăng nhất là khi đi vào cua.

Ngoài ra, do pack pin chiếm gần như toàn bộ sàn xe giống như một bộ phận gia cố cho gầm xe nên trong trường hợp xe bị đâm ngang, bộ phận này sẽ giúp giảm bớt tác động của ngoại lực. Không những thế, khi có va chạm, pin chính là một bộ phận hấp thu ngoại lực, góp phần đảm bảo an toàn cho người ngồi trên xe.

Pin ít nguy cơ cháy nổ hơn xăng, dầu 

Ngay khi hoạt động bình thường, trên xe xăng, dầu vẫn liên tục diễn ra quá trình đốt cháy nhiên liệu trong xylanh của động cơ, tạo ra nguồn cơ năng cho toàn bộ chiếc xe. Ngược lại, năng lượng của xe điện đến từ pin, trong quá trình xe hoạt động hoàn toàn không diễn ra quá trình đốt cháy, nhờ đó, loại bỏ được tối đa nguy cơ cháy nổ.

Ngoài ra, trong rất nhiều các vụ tai nạn ô tô, thiệt hại về người và tài sản không đến trực tiếp từ nguyên nhân va chạm mà đến từ sự cố cháy nổ xảy ra ngay sau đó. Những cú đâm mạnh thường gây biến dạng các bộ phận, dẫn đến rò rỉ nhiên liệu trên xe, kết hợp với hơi nóng và khói là điều kiện dễ gây cháy xe. Theo nghiên cứu, xăng có thể dễ dàng bốc cháy khi có tia lửa dù chỉ ở nhiệt độ 7,2 độ C.

Theo Hệ thống Báo cáo Phân tích Tử vong của Mỹ, trong các trường hợp va chạm xe gây tử vong, hỏa hoạn được tìm thấy ở 2,6% xe điện và 4,4% xe xăng, dầu. Đây là kết quả được phân tích từ cơ sở dữ liệu của 60.000 vụ tai nạn hàng năm xảy ra tại Mỹ trong giai đoạn 1993 - 2013. Như vậy, không sử dụng xăng, dầu chính là một lợi thế an toàn quan trọng khác của ô tô điện.

Pin lithium-ion an toàn đến từng “tế bào” 

Phần lớn ô tô điện hiện nay, trong đó có xe VF e34 của VinFast sử dụng pin lithium-ion. Đây là loại pin được nghiên cứu và phát triển nghiêm ngặt, nên khả năng chịu đựng môi trường khắc nghiệt tốt hơn so với ắc quy chì. Thông thường, pin lithium-ion trên các loại ô tô điện đạt tiêu chuẩn IP67 với khả năng chống bụi, va đập và chịu ngập nước tốt. Khả năng chịu nhiệt trung bình của loại pin này là từ -20 đến 45 độ C, thậm chí có loại đến 60 độ C.

Về mặt cấu tạo, thay vì “bỏ tất cả trứng vào một giỏ”, pack pin trên xe điện giống như một “nhà máy năng lượng” tập hợp vô số module riêng rẽ. Ngoài lớp bảo vệ “che chở” cho cả pack pin, mỗi module đều có hệ thống an toàn riêng. Để dễ hình dung, có thể xem mỗi module pin đều có một “cầu chì” riêng. Khi module nào đó bị hư hỏng hay xảy ra sự cố, “cầu chì” sẽ ngắt nhằm ngay lập tức cô lập module này để không gây ảnh hưởng đến hoạt động chung của cả pack pin.

Đặc biệt, ngoài phần cứng, pin ô tô điện còn được điều khiển và đảm bảo an toàn bằng phần mềm. Hệ thống điều khiển master sẽ giúp phát hiện và ngay lập tức xử lý nguy cơ cũng như sự cố của cả pack pin và từng module. Khi các cảm biến của ô tô xác định một vụ va chạm đã xảy ra, các cầu chì đặc biệt được bắn ra để cắt đứt các dây cáp điện áp cao, ngắt toàn bộ nguồn điện một cách hiệu quả. 

Với lợi thế thân thiện môi trường, tích hợp nhiều tiện ích thông minh và an toàn vượt trội nên xe điện ngày càng chiếm thế thượng phong. Đặc biệt, với mô hình cho thuê pin chứ không “bán đứt” VinFast sẽ đảm bảo được kiểm soát được “đầu ra” cuối cùng của pin khi hết vòng đời sử dụng để có giải pháp xử lý an toàn theo đúng quy chuẩn. Điều này không chỉ giải quyết các rủi ro cho người tiêu dùng mà còn giảm thiểu rủi ro cho môi trường sống. 

Phương Dung

Vinfast mở bán mẫu ô tô điện đầu tiên với mức giá 690 triệu đồng

Ngày 24/03/2021, công ty TNHH Kinh doanh Thương mại và Dịch vụ VinFast chính thức công bố nhận đặt hàng mẫu ô tô điện đầu tiên VF e34 với giá 690 triệu đồng.

Điểm sáng trong nghiên cứu khoa học Đông Nam Á

Nhờ Pimchai Chaiyen, cộng đồng Mahaphot tại tỉnh Nan (Thái Lan) đã có thể “thu hoạch” từ thức ăn thừa. Năm 2019, nhà hóa sinh và nhóm của Chaiyen đến từ Viện Khoa học và Công nghệ Vidyasirimedhi (VISTEC) lắp đặt các bồn nhựa lớn chứa hệ thống phân hủy hô hấp kỵ khí (anaerobic) tại trường học, trung tâm công cộng và tu viện. Họ chỉ cho người dân địa phương cách vi sinh vật phân hủy thức ăn trong các bồn nhựa để tạo khí sinh học (biogas) và phân bón.

Chaiyen mong muốn tạo ra công cụ hữu ích để hỗ trợ nền kinh tế tuần hoàn. Nếu không xử lý rác thải thực phẩm đúng cách, hầu hết sẽ kết thúc trong bãi rác, sinh ra khí mê-tan và carbon dioxide, góp phần vào tình trạng nóng lên của toàn cầu.

Chaiyen là Nhà khoa học tiêu biểu Thái Lan năm 2015, danh hiệu cao nhất cho các nhà khoa học trong nước. Tổ chức của cô là điển hình cho tiến bộ trong nghiên cứu của Thái Lan.

Theo Nature Index – bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học, các tổ chức nghiên cứu, các quốc gia và khu vực trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, sự sống và khoa học trái đất của Nature Research, năm 2020, số lượng các nhà khoa học trên đầu người của Việt Nam xếp thứ 4 tại Đông Nam Á, sau Singapore, Thái Lan, Malaysia. Còn theo phân tích năm 2019 của Viện Thông tin khoa học (ISI) của Clarivate, giai đoạn năm 2014 – 2018, số lượng nghiên cứu của Malaysia, Thái Lan và Việt Nam tăng gần gấp đôi.

Tạp chí Nature nhận định điều này có được một phần là do nhiều trường đại học trong khu vực chuyển tập trung từ giảng dạy sang nghiên cứu nhằm cải thiện thứ hạng quốc tế, thu hút thêm nguồn tài trợ và sinh viên. Trong bối cảnh R&D ngày càng được công nhận giúp một quốc gia tiến bộ, các chính phủ cũng thành lập các bộ hay chính sách mới nhằm thúc đẩy nghiên cứu. Chẳng hạn, năm 2008, Việt Nam ra mắt Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia; Malaysia giới thiệu Kế hoạch chiến lược Giáo dục Đại học Quốc gia 10 năm vào năm 2015; Thái Lan thành lập Bộ Giáo dục Đại học, Khoa học, Nghiên cứu và Đổi mới năm 2019, hợp nhất các chức năng được phân chia giữa các cơ quan chính phủ trước đây.

Thái Lan, Việt Nam, Indonesia cũng giới thiệu quy định, yêu cầu nghiên cứu sinh và nhà nghiên cứu phải xuất bản các nghiên cứu trước khi có học vị Tiến sỹ hoặc Giáo sư. Vì vậy, số lượng nghiên cứu cũng tăng lên, dù không phải lúc nào cũng có chất lượng tốt hơn, theo Numpon Mahayotsanun, thành viên điều hành Học viện Nhà khoa học trẻ Thái Lan. Ông cho rằng, một số chương trình nghị sự và lộ trình khoa học “tốt trên lý thuyết” nhưng làm được hay không lại là vấn đề khác.

Hợp tác trong – ngoài nước là chìa khóa

Là kỹ sư cơ khí của trường Đại học Khon Kaen (Thái Lan), Mahayotsanun hợp tác với các công ty vũ trụ, không gian và ô tô để hỗ trợ quy trình thiết kế và sản phẩm. Tuy nhiên, ông thường gặp cản trở vì thủ tục hành chính. Chẳng hạn, nếu rời trường để đến gặp công ty nào đó, ông phải xin cấp trên. Cấp trên lại phải xin cấp trên nữa để ký giấy tờ. Dù đã là Giáo sư được 11 năm, ông vẫn lặp đi lặp lại điều này.

Mahayotsanun nghĩ rằng quan chức chính phủ dường như không để tâm tới tốc độ trong xử lý kinh doanh. Đợi tới khi ông được duyệt thì đã quá muộn. Thị trường không thể chờ ông.

Nhà khoa học Chaiyen đồng tình với ý kiến này. Hiện tại, phần lớn nghiên cứu cơ bản của Thái Lan đều không đi hết chặng đường từ phòng thí nghiệm ra thị trường. Theo cô, chính phủ cần kiên nhẫn và kiên trì hỗ trợ cả phát triển công nghệ lẫn khoa học cơ bản. Họ cần thực hiện chính sách dài hơi để tập trung vào nuôi dưỡng con người, môi trường giáo dục – nghiên cứu. Cô chia sẻ đôi khi, chính sách thay đổi quá thường xuyên.

Một lý do dẫn đến thiếu vắng kế hoạch R&D lâu dài, theo Nature, đó là thay đổi của Đảng cầm quyền. Chẳng hạn, Thái Lan đã trải qua 9 lần thay đổi quyền lực trong 20 năm qua. Mỗi chính quyền mới ra đời, họ lại có chương trình nghị sự riêng. Điều đó gây nhiều xáo trộn và kéo theo thời gian dài dừng hoạt động sản xuất công nghệ và khoa học. Theo Mahayotsanun, nếu muốn nghiên cứu khoa học có ích, họ cần được hỗ trợ liên tục.

Đôi khi, một chính phủ lại ra luật đi ngược lại với nuôi dưỡng hệ sinh thái khoa học tốt. Ví dụ, năm 2019, Indonesia thông qua luật buộc tội các nhà nghiên cứu nếu vi phạm giấy phép thị thực, bày tỏ quan điểm bất lợi. Nó có thể bao gồm cảnh báo về động đất, sóng thần gây hoang mang dư luận. Theo Berry Juliandi, Giáo sư sinh học tại Đại học Nông nghiệp Bogor, cựu Tổng thư ký Học viện Khoa học trẻ Indonesia, hệ quả là nhiều nhà khoa học trên thế giới không hứng thú tới nghiên cứu tại đây vì lo bị trừng phạt hình sự.

Đầu tư hạn chế vào R&D là nguyên nhân tiềm ẩn khác khiến quốc gia lớn nhất Đông Nam Á chưa phát huy hết tiềm năng khoa học. Trong báo cáo ISI năm 2019, đồng tác giả Jonathan Adams nhận xét dù có dân số lớn và tài nguyên khổng lồ, phần trăm GDP đầu tư vào chi tiêu và R&D rất thấp.

Hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy vị thế nghiên cứu của một nước. Chẳng hạn, phân tích của ISI chỉ ra số lần một nghiên cứu được trích dẫn trong các công trình sau này của Malaysia là 1,06, cao hơn trung bình thế giới. Tuy nhiên, nếu loại bỏ tất cả ấn phẩm có đồng tác giả quốc tế ra khỏi nhóm dữ liệu, con số giảm còn 0,76.

Điều này ngụ ý chính sự tham gia của quốc tế đã nâng hạng của họ trên bảng xếp hạng toàn cầu. Theo ISI, Malaysia có số lượng nghiên cứu được công bố cao thứ hai chỉ sau Singapore, gần 12.000 từ năm 2014 đến 2018. Song, nó không đồng nghĩa với chất lượng cao khi hầu hết đều được chấm điểm thấp.

Các nước muốn hợp tác quốc tế còn vì nghiên cứu tầm thế giới vượt quá chi trả của nhiều người. Theo Tiến sỹ Phạm Hùng Hiệp của Đại học Phú Xuân, các yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến khả năng công bố quốc tế của nhà nghiên cứu là hỗ trợ đầy đủ từ trợ lý và giám sát cũng như phối hợp giữa các học giả trong nước. Theo ông, khoa học không phải thứ mà một người có thể nghiên cứu trong phòng riêng mà phải kết nối với mọi người. Còn với Yvonne Lim, nhà nghiên cứu bệnh nhiệt đới tại Đại học Malaya (Malaysia), cần một cách tiếp cận xã hội, nơi các trường đại học làm việc cùng nhau và cùng với đối tác trong ngành.

Giáo sư Mahayotsanun có cùng quan điểm. Hợp tác trong và ngoài nước là chìa khóa cho phát triển và tiến bộ. Ông không nghĩ Thái Lan có thể trở thành cường quốc khoa học nếu thiếu sự hỗ trợ của các nước láng giềng. Con đường trở nên mạnh hơn là đi cùng nhau, bất chấp mỗi nước có bối cảnh, chương trình và vấn đề riêng.

Du Lam (Theo Nature)

5 năm tập trung vào tự cường khoa học công nghệ của Trung Quốc

Tự cường khoa học, công nghệ đóng vai trò trung tâm trong kế hoạch 5 năm mới nhất của Trung Quốc. Đây là kết quả của những căng thẳng gần đây với Mỹ và phương Tây.